Broń jądrowa na świecie – Hiroszima, Nagasaki, Car

Broń atomowa w każdej postaci to ogromna siła rażenia, siejąca gigantyczne spustoszenie. Do tej pory świat tylko dwa razy przekonał się o tym jak może być niszczycielska, kiedy to w roku 1945 Amerykanie zdecydowali się zrzucić bomby atomowe na dwa japońskie miasta. Sama idea działania bomby atomowej oparta jest na przemianach jądrowych związanych z łańcuchowym rozszczepieniem jąder pierwiastków takich jak pluton oraz uran. To prowadzi do powstania energii wybuch. Wytworzenia masy krytycznej niezbędnej do eksplozji musi odbyć się bardzo szybko.

XX wiek to dwie wojny światowe, to jedno z najbardziej krwawych stuleci w dziejach świata. Dążenia wielu państw do zdobycia pozycji hegemona światowego wpływały na wysokie nakłady związane z rozwojem nowych technik wojennych, szukaniem jak najbardziej skutecznych broni. I to właśnie w minionym stuleciu datuje się początek prac nad bombą atomową.

Historia bomby atomowej

W pierwszej połowie XX wieku na różnych uczelniach, w wielu ośrodkach akademickich prowadzono różnego rodzaju badania naukowe, które pośrednio lub bezpośrednio przyczyniły się do powstania bomby atomowej. Jednak dopiero rok 1938 przynosi dość spektakularne odkrycie. Niemieckim naukowcom udało się doprowadzić do rozszczepienia jądra atomu. Z uwagi, iż Niemcy szykowały się do wielkiej wojny, odkrycie naukowe postanowiono wykorzystać do celów militarnych. Jak podają dokumenty historyczne, specjaliści niemieccy byli naprawdę blisko przygotowania bomby atomowej i gdyby udało im się w pełni ją skonstruować przed 1945, Hitler nie zawahał by się jej użyć, a świat wyglądałby zupełnie inaczej.

W latach 1942-1943, po drugiej stronie oceanu trwają prace nad budową super nowoczesnego i super tajnego ośrodka naukowego Los Alamos. To właśnie w tym miejscu koncentrować się będą pracę Amerykanów nad opracowaniem broni atomowej. Równocześnie na kontynencie europejskim wywiad USA prowadził akcje związane z przechwytywaniem informacji o niemieckich pracach nad bombą atomową, a w późniejszym czasie celem stali się również naukowcy, którzy pracowali dla Niemców. 16 lipca 1945 Amerykanie przeprowadzają udaną eksplozję próbną (eksperyment Trinity). Dzięki temu wojsko dostało zielone światło do użycia bomby atomowej, zrzucenia jej na Japonię. Japończycy nie mieli zamiaru się poddać, chcieli walczyć do ostatniego żołnierza. Amerykańskie władzy stwierdziły, że bomba atomowa to jedyny sposób na zakończenie konfliktu wojennego. 6 sierpnia oraz 9 sierpnia dokonano użycia bomby atomowej. Zrzucono je na miasta Hiroszima i Nagaski.

Po zakończeniu II wojny światowej coraz więcej państw wchodzi w posiadanie bomby atomowej, broni jądrowej. W 1949 eksplozji pierwszej bomby atomowej dokonują Rosjanie. Trzy lata później takie próby przeprowadza Wielka Brytania. Również w 1952 USA przeprowadzają próbę broni wodorowej, a kilkanaście miesięcy później to samo czyni ZSRR. Kolejne dekady pokazują, że posiadanie broni może być skutecznym straszakiem na potencjalnych wrogów. Rok 1960 i pierwsza próba wybuchu atomowego przeprowadzona przez Francuzów. Kilka lat później do grona posiadaczy broni atomowej dołączają Chiny.

Użycie bomby atomowej – siła i efekty działania

16 lipca 1945 po raz pierwszy przeprowadzono próbę detonacji bomby atomowej. Operacja o nazwie Trinity miała miejsce w Stanach Zjednoczonych. Detonacja bomby miała siłę 20 kiloton. USA zrzucając bomby na Japonię, wykorzystały do tego celu ładunki Little Boy – Hiroszima, siła 15 kiloton oraz Fat Man – Nagasaki 21 kiloton. Siła bomb, w porównaniu z tym co różne kraje testowały przez następne dekady, nie była zbyt wielka. Jednak patrząc na to co się stało z ludnością tych miast oraz samymi miastami, nie trudno stwierdzić, że taki ładunek niesie ze sobą niezwykle niszczycielską moc.

Największa pod względem siły detonacja bomby miała miejsce w ZSRR, 30.10.1961. Car Bomba czyli bomba wodorowa o sile 50 megaton została zdetonowana 4000 km nad ziemią. Co istotne, w pierwotnych założeniach, bomba ta miała posiadał ładunek wielkości 150 megaton. Jednak detonacja bomby o takiej mocy spowodowałaby spustoszenie na znacznym terenie ZSRR, równocześnie zmieniając klimat w Europie. Raczej trudno sobie wyobrazić co by się stało, gdyby bomba o takiej mocy została zrzucona na jakikolwiek kontynent lub kraj na świecie.

Amerykanie po raz pierwszy przetestowali broń atomową o sile liczoną w megatonach już w 1954. Miało to miejsce na atolu Bikini, siła zdetonowanej wtedy bomby miała wynieść 6 megaton. Jakiś czas po detonacji wyliczono jednak, że eksplozja była o mocy 15 megaton. Taka wielkość ładunku pozwoliła fali uderzeniowej przemieścić się o 30 km w przeciągu niecałej minuty.

Pisząc o próbnych detonacjach bomb atomowych nie sposób pomijać te przeprowadzone przez mniejsze kraje. Brytyjczycy swoje próby przeprowadzali w Australii, ich bomby atomowe miały ładunki o mocy 1-27 kiloton. Chińczycy swój pierwszy test przeprowadzili w latach 60, bomba miała moc około 5 kiloton. Indie z kolei były w stanie osiągnąć maksymalnie około 20 kiloton. Ostatnimi czasy głośno jest o próbach nuklearnych przeprowadzanych w Korei Północnej. Z uwagi na blokadę informacyjną naukowcy opierają się jedynie na wyliczeniach. Koreańska próba z 2016 była o sile około 10 kiloton.

Klub atomowy

Do tego jakże „zacnego” klubu należą kraje posiadające w posiadaniu broń jądrową. Geneza pochodzi z czasów gdy klubem tym określano stałych członków rady bezpieczeństwa ONZ czyli USA, Rosja, Chiny, Wielka Brytania oraz Francja. Z czasem coraz więcej krajów mogło poszczycić się kartą członkowską. Indie, Pakistan, Iran, do tego oczywiście Korea Północna czy nawet Izrael, który oficjalnie jej nie posiada. Specjaliści, eksperci uważają, że oprócz państw posiadających gotową broń jest jeszcze kilkadziesiąt krajów, które mają zdolności technologiczne by stworzyć dla siebie odpowiedniej mocy głowice jądrowe.

Jak prezentuje się obecnie potencjał poszczególnych krajów odnośnie posiadanych głowic jądrowych?

Rosja – 7000 głowic jądrowych

USA – 6800 głowic jądrowych

Francja – 300 głowic jądrowych

Chiny – 270 głowic jądrowych

Wielka Brytania – 215 głowic jądrowych

Indie – około 130 głowic jądrowych

Pakistan – około 130 głowic jądrowych

Korea Północna – od 10 do 20 głowic jądrowych

Izrael – 80 głowic jądrowych